Trong quay phim, chuyển động là yếu tố quan trọng giúp tạo dựng không khí và kể chuyện một cách sinh động. Mỗi loại chuyển động mang lại hiệu quả khác nhau và hiểu rõ chúng sẽ giúp bạn nâng cao chất lượng phim. Bài viết này sẽ tổng hợp các loại chuyển động trong quay phim mà mọi nhà làm phim cần biết, từ đó ứng dụng vào các dự án của mình một cách hiệu quả.

1. Static Shot

Đây là loại cảnh không có sự chuyển động của máy quay. Máy quay được đặt cố định, thường trên một chân máy (tripod). Static shot rất hữu ích trong các cảnh đối thoại, giúp làm nổi bật diễn xuất của nhân vật mà không bị phân tâm bởi chuyển động máy quay. Nó cũng giúp tạo ra sự ổn định và yên tĩnh trong câu chuyện, làm cho khán giả tập trung hơn vào nội dung.

Ví dụ, các cảnh đối thoại trong nhiều bộ phim của Martin Scorsese thường sử dụng static shots để cho phép diễn viên tự do thể hiện.

2. Pan

Pan là chuyển động của máy quay theo chiều ngang (trái hoặc phải) mà không thay đổi vị trí của máy quay. Đây là một trong những chuyển động cơ bản nhất, thường được sử dụng để theo dõi chuyển động của nhân vật hoặc để tiết lộ thông tin mới cho khán giả. Khi quay nhanh, whip pan (quay nhanh như rơi) tạo ra một hiệu ứng năng động, tăng cường sự kịch tính và năng lượng trong cảnh.

3. Tilt

Tilt là chuyển động máy quay lên hoặc xuống theo phương dọc. Chuyển động này thường được dùng để thể hiện sự uy quyền của một nhân vật hoặc để tạo ra cảm giác ngạc nhiên, kinh ngạc.

Ví dụ, trong phim Jurassic Park, khi máy quay tilt lên để lộ diện các con khủng long, nó tạo ra sự hoành tráng và cảm giác choáng ngợp.

4. Push In

Push in là chuyển động của máy quay tiến lại gần một đối tượng hoặc nhân vật, thường sử dụng dolly hoặc Steadicam. Điều này giúp làm nổi bật chi tiết hoặc cảm xúc bên trong nhân vật. Chuyển động này có thể làm cho khoảnh khắc trở nên mạnh mẽ và có tác động lớn đến người xem, như trong cảnh The Godfather khi máy quay push in về phía Michael để thể hiện sự quyết đoán của anh ta.

5. Pull Out

Ngược lại với push in, pull out là chuyển động máy quay lùi ra xa, làm cho đối tượng trở nên nhỏ lại và đồng thời tiết lộ bối cảnh xung quanh. Chuyển động này có thể tạo ra cảm giác cô đơn, tách biệt, như trong The Shining, khi máy quay từ từ di chuyển ra xa khỏi nhân vật Jack, làm tăng cảm giác xa cách và lạc lõng.

6. Zoom

Zoom thay đổi tiêu cự của ống kính mà không di chuyển máy quay. Mặc dù về lý thuyết, zoom không phải là chuyển động của máy quay, nhưng nó tạo ra hiệu ứng như thể có sự thay đổi trong không gian. Zoom được sử dụng phổ biến trong các phim kinh dị, nơi nó giúp tạo ra cảm giác không tự nhiên hoặc căng thẳng. Stanley Kubrick là một trong những đạo diễn sử dụng zoom rất hiệu quả để làm tăng sự căng thẳng và bất an trong các cảnh.

7. Dolly Zoom

Dolly zoom là một kỹ thuật phức tạp, kết hợp di chuyển máy quay về phía trước hoặc lùi xa khỏi đối tượng đồng thời thay đổi tiêu cự của ống kính theo chiều ngược lại. Kết quả là một hiệu ứng hình ảnh độc đáo, làm thay đổi tỷ lệ của các đối tượng trong cảnh, thường được sử dụng để thể hiện sự xung đột nội tâm hoặc những biến động kỳ lạ. Kỹ thuật này nổi bật trong nhiều bộ phim giả tưởng và kinh dị.

8. Roll

Roll là chuyển động xoay máy quay theo trục dài của nó, làm cho hình ảnh trở nên nghiêng hoặc xoay tròn. Chuyển động này tạo ra cảm giác bất ổn và choáng váng, thường được sử dụng để làm khán giả cảm thấy khó chịu hoặc bất an.

Ví dụ, trong Black Panther, khi Killmonger lên ngôi, một cảnh roll nhẹ của máy quay giúp tăng thêm sự căng thẳng và không ổn định trong bối cảnh.

9. Tracking Shot

Tracking shot là chuyển động máy quay di chuyển theo một nhân vật hoặc vật thể trong cảnh, giúp theo dõi chuyển động liên tục. Chuyển động này có thể di chuyển ngang, dọc hoặc theo chiều sâu. Tracking shots thường tạo ra sự liên tục, giữ người xem luôn gắn kết với câu chuyện và nhân vật, như trong bộ phim 1917, nơi việc sử dụng Steadicam tạo ra cảm giác như một cảnh quay duy nhất.

10. Arc Shot

Arc shot là chuyển động máy quay vòng quanh một đối tượng hoặc nhân vật theo hình vòng cung. Chuyển động này thường được sử dụng để tạo ra năng lượng và sự chuyển động trong những cảnh ít hành động. Trong phim The Dark Knight, arc shot được sử dụng để tăng cường sự đe dọa và sức mạnh của nhân vật Joker, tạo ra cảm giác bất an cho người xem.

11. Boom Shot

Boom shot là chuyển động máy quay lên hoặc xuống theo phương thẳng đứng, thường sử dụng cần cẩu (crane) hoặc jib. Chuyển động này có thể nhỏ để tiết lộ nhân vật, hoặc lớn để giới thiệu không gian rộng lớn trong cảnh. Boom shots thường được dùng trong các cảnh mở đầu, giúp tạo cảm giác hoành tráng và nâng cao giá trị sản xuất của bộ phim.

12. Random Movement

Random movement là một kiểu chuyển động máy quay không có kế hoạch hay mục đích rõ ràng, được thực hiện một cách ngẫu nhiên hoặc bối cảnh đột ngột. Thông thường, chuyển động này được tạo ra bằng cách sử dụng máy quay cầm tay hoặc tạo ra các hiệu ứng rung lắc để làm tăng sự căng thẳng, sự bất ổn hoặc để phản ánh cảm xúc chủ quan của nhân vật hoặc tình huống.

Hiểu rõ các loại chuyển động trong quay phim là một yếu tố không thể thiếu để mỗi nhà làm phim có thể tạo ra những tác phẩm đột phá và ấn tượng. Từ những cảnh phim tĩnh, cho đến các chuyển động mạnh mẽ như dolly zoom hay tracking shot, mỗi chuyển động đều mang một mục đích và sức mạnh riêng, góp phần làm phong phú thêm câu chuyện mà bạn muốn kể. Chắc chắn rằng khi biết cách áp dụng hợp lý các kỹ thuật này, bạn sẽ có thể nâng cao khả năng làm phim và sáng tạo nghệ thuật của mình.

Đặc biệt, nếu bạn là một người làm nghề diễn họa kiến trúc đang tìm hiểu cách tạo ra thước phim kiến trúc animation thu hút, hoặc đơn giản là người đam mê ngành nghề này, hãy tiếp tục theo dõi các bài viết và tài liệu hữu ích từ 4pixos Academy. Đừng quên truy cập fanpage và thư viện của 4pixos Academy để cập nhật những kiến thức mới nhất về ngành nghề thú vị này bạn nhé. 

Xem thêm
> Một bộ phim hay có nhất định phải là có nhiều hiệu ứng phức tạp?
> Quy Trình Tạo Mô Hình Bản Vẽ Vật Thể 3D Hoàn Chỉnh
> 12 nguyên tắc Animation bất kỳ Animator nào cũng phải nằm lòng
> Hướng Dẫn Tạo Mưa Rơi Trên Kính Nhanh Chóng, Siêu Thực Với 3Ds Max & Particle Flow
> Những Nguyên Lý Cơ Bản Trong Thiết Kế Cảnh Quan